جستجوی آفلاتوکسین Bدر مواد غذایی که و خوراک دامی در اصفهان

جستجوی آفلاتوکسین Bدر مواد غذایی که و خوراک دامی در اصفهان منوچهر مصری پور*، محمد مهدی قیصری دانشگاه آزاد اسلامی، واحد خوراسگان، اصفهان، ایران M_ [email protected]* نویسنده مسئول: تاریخ دریافت:27/1/88 تاریخ پذیرش:5/6/88 چکیده تعدادی از مواد غذایی و محصولات خوراک دامی در در معرض آلودگی با میکوتوکسین‌ها هستند. آفلاتوکسین‌ها گروهی از میکوتوکسین‌ها هستند که بوسیله قارچ های اسپرژیلوس فلاووس و اسپرژیلوس پاراسیتیکوس هستند تولید می‌شود. آفلاتوکسین‌‌ها به چهار گروه عمدهB1 ، B2،G1 و G2 تقسیم بندی می‌شوند و خوراک دامی و مواد غذائی را آلوده می‌کنند. آفلاتوکسین B1 فراوانترین این ترکیبات است و به عنوان یک ترکیب سمی و سرطان زا معرفی شده است. از آنجا که طی مراحل تولید محصلات کشاورزی احتمال رشد قارچ های تولید کننده آفلاتوکسین‌ها داده می‌شود، در این برسی وجود آفلاتوکسین در تعدادی از مواد خوراک دامی در اصفهان مورد آزمایش قرار داده شد. از مرداد ماه سال 1386 تا خرداد ماه سال 1387 تعداد 97 نمونه مواد خوراک دامی از قبیل "ذرت،آرد گندم، گندم، جو، سبوس برنج، کنجاله پنبه دانه، علوفه خشک، نان بازیافت" از نواحی مختلف شرق اصفهان جمع‌آوری گردید. نمونه‌‌ها آسیاب شد و به پودر حاصل از هر نمونه متانول و هگزان اضافه گردید و پس از تکان دادن وصاف کردن آفلاتوکسین با کلروفرم استخراج شد. عصاره بدست آمده هم جهت با استاندارد آفلاتوکسین B1 با روش کروماتوگرافی نازک لایه مورد تجزیه و تایید قرار گرفت. نتایج آنالیز 97 نمونه آزمایش شده نشان داد که 19 نمونه به آفلاتوکسین آلودگی داشت. میزان آلودگی نمونه‌های مثبت بالاتر از حد مجاز گزارش شده توسط سازمان های جهانی بود. بیشترین تعداد آلودگی در نمونه‌های نان بازیافت مشاهده شد (64%). از آنجا که نان یکی از مواد غذایی اصلی در ایران محصوب می‌شود، درصد بالای تعداد آلودگی در این نمونه‌ها بسیار مهم تلقی می‌شود، با این حال آلودگی به آفلاتوکسین در هیچکدام از نمونه‌های گندم و آرد گندم مشاهده نشد. تعداد آلودگی در نمونه‌های ذرت، کنجاله پنبه دانه و سبوس برنج بترتیب 38، 25 و 17 درصد بود. نتایج حاصل از برسی بیانگر آنست که درصد بالای آلودگی در نان بازیافت ناشی از ذخیره نمودن نادرست نان پس از تولید است. به نظر می‌رسد که ذرت، کنجاله پنبه دانه و سبوس برنج نیز طی مراحل برداشت وانبار نمودن آلوده شده است، لذا کنترل و آموزش روش‌های ذخیره سازی صحیح مواد خوراک دامی، می‌تواند موجبات کاهش و یا حذف آلودگی به آفلاتوکسین در این مواد را فراهم نماید.